Herbestemming: De Wierschuur – Hyppolytushoef

Projectgegevens

Naam De Wierschuur
Adres Stroeërdijk 1, Hippolytushoef
Bouwjaar 1928
Voormalige functie Wierschuur
Nieuwe functie Groepsaccommodatie
Oplevering 2015
Status provinciaal monument
Architect(en) AG architecten

Gered van instorting

De Wierschuur stond al jaren te verpauperen, totdat de provincie in 2013 een prijsvraag uitschreef om het tij te keren. Met behoud van de karakteristieke houtconstructie kon het gebouw worden getransformeerd tot vergader- en groepsaccommodatie en werd een toeristische trekpleister.

Tekst: Isabel van Lent en ONH | Beeld: Ossip van Duivenbode

Toen

Zeegras was een belangrijke pijler onder de economie van het voormalige eiland Wieringen in de kop van Noord-Holland. Je zou het niet direct zeggen, maar de planten van de zeebodem waren ontzettend handig bij het aanleggen van dijken, als isolatie van huizen en voor het vullen van matrassen, kussens en stoelzittingen. Bovendien zou het een homeopathische werking bezitten en helpen bij reumatische pijn. Het zeewier werd gemaaid of gevist en vervolgens gedroogd, geperst en opgeslagen. Voor het persen en opslaan werden wierschuren gebruikt. Vele eilandbewoners werkten lange tijd in de wierindustrie, als visser, boer of perser. De aanleg van de Afsluitdijk bracht deze broodwinning abrupt tot een einde: hierdoor vond er in de wateren rond Wieringen geen vermenging  van zoet en zout water meer plaats. Ten noorden van de dijk werd het water te zout, ten zuiden te zoet, en het wier stierf af. Voor de vele inwoners die afhankelijk waren van de plantjes voltrok zich een ware ramp. Met het wegvallen van deze inkomstenbron verdween ook de taak van de Wierschuur, die tot 2013 een tanend bestaan leidde.

(De bovenstaande tekst komt het uitgebreide verhaal dat te lezen is op de website van Oneindig Noord-Holland).

Herbestemming

De provincie Noord-Holland schreef in 2013 een prijsvraag uit om de afgetakelde Wierschuur een toekomst te geven. De ondernemer met het beste plan mocht een subsidie van € 500.000 tegemoet zien. Naast een flink aantal professionele projectontwikkelaars, dongen Martine van Soolingen en Edwin Bonvie mee, eigenaren van de nabijgelegen B&B Villa Nieuwland. Hun plan om van de Wierschuur een vergader- en groepsaccommodatie te maken, met in de zomermaanden een B&B en een pop-uprestaurant, viel in de smaak. Sinds 2015 mogen zij zich de trotse eigenaren van de Wierschuur noemen. De restauratie en bouw werd door henzelf begeleid. De karakteristieke houten constructie – bepalend voor de monumentale waarde van het gebouw – werd paal voor paal uitgegraven en opnieuw gefundeerd. Voorts werd de schuur uitgerust met een warmtepomp en zonnepanelen. Opvallend detail: in het rieten dak zijn in plaats van trapsgewijs gelegde dakpannen kleine klapramen geplaatst.

Succesfactoren

Martine en Edwin hadden al eerder met dit bijltje gehakt. In 2009 kochten ze Villa Nieuwland. In deze rijksmonumentale villa uit 1928 verbleven in de jaren dertig hoofdingenieurs die toezicht hielden op de aanleg van de Afsluitdijk. Martine en Edwin namen er hun intrek en maakten er een succesvolle B&B van. Onder meer door financiële obstakels en langdurige vergunningprocedures verliep de verbouwing niet geheel zonder problemen, maar het stel zette door en bereikte uiteindelijk het gewenste resultaat. Hiermee hadden ze bewezen gedroomde kandidaten te zijn voor de herbestemming van de Wierschuur. Ze hadden goodwill opgebouwd bij de provincie, gemeente en het restauratiefonds, waardoor het herbestemmingstraject van de Wierschuur vrijwel moeiteloos kon verlopen. José van der Veldt van gemeente Hollands Kroon legt uit dat je er alleen met idealisme niet komt: ‘Martine en Edwin hadden passie en liefde voor de locatie, maar konden ook een concreet en haalbaar plan op tafel leggen. Mooie ideeën zijn belangrijk, maar als je niet weet hoe je ze uit kunt voeren, houdt het op.’ Deze moeite werd beloond. Ondanks dat de etablissementen in het topje van Noord-Holland liggen, zijn de recensies lovend en reizen de gasten graag een stukje verder om in Villa Nieuwland en de Wierschuur in te checken.

Struikelblokken

Op het moment dat de provincie de prijsvraag uitschreef, stond de Wierschuur al decennia leeg en verkeerde in zeer slechte staat. De schuur had een asbest dakbedekking en de monumentale houten constructie stond een meter uit het lood. De prijsvraag trok veel belangstelling, zo’n 20 partijen dienden een plan in. Het plan van Edwin en Martine om van de schuur een groepsaccommodatie te maken was veruit favoriet, maar hun bod lag ruim onder de vraagprijs. Het project kwam vervolgens twee jaar stil te liggen. De voortschrijdende tijd vormde een groot risico voor de schuur die al lange tijd stond te verkrotten. Twee jaar later konden beide partijen toch tot elkaar komen, omdat de provincie het pand opnieuw liet taxeren en Martine en Edwin meer geld hadden te besteden en in aanmerking kwamen voor een lening bij het Nationaal Restauratiefonds.

Tips

De functies die Martine en Edwin voor ogen hadden pasten goed bij de door de gemeente opgestelde gebiedsvisie die leidraad vormde voor de prijsvraag, waar onder meer een recreatieve functie werd geopperd. De plannen van Edwin en Martine pasten echter niet in het toenmalige bestemmingsplan. José van der Veldt was vanuit de gemeente nauw bij de Wierschuur betrokken. Zij adviseert om bij dit soort trajecten binnen de regelgeving de ruimte te nemen. Een bestemmingsplan aanpassen neemt veel tijd in beslag, dus er is pragmatisch gekeken welke zaken in eerste instantie vergunningvrij of met een ander soort vergunning uitgevoerd konden worden. Zo bleef het tempo erin en kon er in ieder geval met de restauratie worden gestart. Ook adviseerde de gemeente over de inrichting van de ruimte rondom de schuur. Zo hebben de parkeerplaatsen geen asfalt met witte strepen, maar zijn zorgvuldig in de schilderachtige agrarische omgeving ingepast.

Meer over de Wierschuur op de website van Villa Nieuwland